Dejavu, một thuật ngữ mang tính biểu tượng từ tiếng Pháp có nghĩa đen là “đã từng thấy,” mô tả hiện tượng tâm lý kỳ lạ mà nhiều người từng trải qua. Khi cảm nhận hiện tượng này, bạn sẽ có cảm giác như mình đã sống lại một sự việc hoặc trải nghiệm nào đó trong quá khứ, mặc dù thực tế có thể là lần đầu tiên bạn gặp cảnh tượng đó. Cảm giác mạnh mẽ này thường đi kèm với hình ảnh, âm thanh và không gian cụ thể khiến ta gần gũi với ký ức mà dường như mình đã quên mất.
Xem thêm tại CWIN
Tâm lý học về Dejavu
Từ góc độ tâm lý học, hiện tượng này được coi là một trạng thái khá thú vị, gợi ý rằng não bộ của chúng ta có thể hoạt động theo cách mà chúng ta chưa hoàn toàn hiểu rõ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng déjà vu xảy ra khi có sự chập chờn giữa bộ nhớ ngắn hạn và dài hạn, dẫn đến việc bạn cảm thấy rằng những điều bạn đang thấy hoặc trải nghiệm là quen thuộc, thậm chí là đã xảy ra trước đây. Hơn nữa, cảm giác này có thể liên quan đến các yếu tố thần kinh, chẳng hạn như hoạt động điện não trong não bộ, làm tăng khả năng “nhận diện” những chi tiết dựa trên thông tin mà bạn chưa thật sự ghi nhớ.
Các tình huống và ví dụ
Hãy thử tưởng tượng bạn đang đi dạo quanh một thành phố mới và đột nhiên cảm thấy như mọi thứ xung quanh đều quen thuộc từ con đường bạn đang đi, đến âm thanh uốn lượn từ quán cà phê bên cạnh. Đó là một khoảnh khắc đầy mê hoặc và có thể khiến bạn suy nghĩ về nguồn gốc của ký ức, hay thậm chí là những giấc mơ mà bạn đã quên. Những trường hợp như vậy tạo ra một không gian giữa thực tế và trí tưởng tượng, mở ra những câu hỏi về bản chất của ký ức và nhận thức.
Dejavu và ý nghĩa triết học
Có những chiều sâu triết học đáng suy ngẫm mà Dejavu đem lại. Nó khiến ta đặt câu hỏi về con đường sống và những kỷ niệm liệu có thực sự thuộc về chúng ta hay không. Nếu ký ức có thể hoán đổi bộ mặt của những trải nghiệm, thì việc con người sống lại một khoảnh khắc trong thời gian sẽ trở nên thú vị hơn bao giờ hết. Chính trong những khoảnh khắc ấy, dejavu như một “chiếc gương phản chiếu” cho những gì đã xảy ra, giúp chúng ta khám phá những động lực tâm lý và tinh thần sâu sắc mà đôi khi chúng ta vô tình bỏ qua.
